زایمان یکی از مهم‌ترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین دوره‌های زندگی یک زن است. این مرحله نه تنها تغییرات فیزیولوژیکی و هیجانی عمیقی را به همراه دارد، بلکه ممکن است تأثیرات قابل توجهی بر جایگاه شغلی و حرفه‌ای فرد بگذارد. با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در حقوق کار و تلاش‌های بین‌المللی برای حمایت از زنان شاغل، سوالی که همچنان ذهن بسیاری از زنان را به خود مشغول داشته، این است که آیا می‌توان کارمند زن را به دلیل زایمان اخراج کرد؟
در این مقاله، با بررسی قوانین و مقررات مربوط به حقوق زنان شاغل و دوران بارداری و زایمان، به این سوال پاسخ می‌دهیم. همچنین به بررسی حمایت‌های قانونی و اخلاقی که برای حفظ حقوق زنان در محیط کار وجود دارد، می‌پردازیم.
حقوق زنان شاغل و دوران بارداری
از نظر قانونی، اخراج یک کارمند زن به دلیل بارداری یا زایمان، نه تنها غیراخلاقی، بلکه در بسیاری از کشورها غیرقانونی است. قوانین کار معمولاً حمایت‌هایی را برای زنان باردار در نظر می‌گیرند که شامل مرخصی زایمان پرداخت شده یا غیر پرداخت شده، حمایت‌های پزشکی و تضمین بازگشت به کار پس از دوران نقاهت است.
در ایران، بر اساس قانون کار، کارفرمایان نمی‌توانند زنان را به دلیل بارداری یا زایمان اخراج کنند. زنان شاغل حق دارند که پیش و پس از زایمان از مرخصی استفاده کنند و پس از پایان مرخصی به کار خود بازگردند. همچنین، کارفرمایان موظفند شرایط مناسبی را برای زنان باردار فراهم کنند تا بتوانند به کار خود ادامه دهند بدون اینکه سلامتی آن‌ها به خطر بیفتد.
مرخصی زایمان و بازگشت به کار
مرخصی زایمان بخش مهمی از حقوق زنان شاغل است. این دوره به زنان اجازه می‌دهد تا بدون نگرانی از از دست دادن شغل خود، به بهبودی و مراقبت از نوزاد تازه متولد شده‌شان بپردازند. در ایران، زنان شاغل می‌توانند از ۶ ماه مرخصی زایمان استفاده کنند که ۹۰ روز آن پرداخت شده است.
پس از پایان مرخصی زایمان، زنان باید بتوانند به شغل خود بازگردند و از همان شرایط کاری که پیش از مرخصی داشتند، برخوردار شوند. این بدان معناست که کارفرمایان نمی‌توانند شرایط کاری را به گونه‌ای تغییر دهند که به ضرر کارمند بازگشته از مرخصی زایمان باشد.
حمایت‌های قانونی برای زنان شاغل
قوانین کار در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، حمایت‌های قانونی متعددی را برای زنان شاغل در دوران بارداری و پس از زایمان فراهم می‌کنند. این حمایت‌ها شامل مواردی مانند:
- حق دریافت مرخصی زایمان پرداخت شده
- حمایت‌های پزشکی و بهداشتی
- تضمین بازگشت به کار پس از مرخصی
- ممنوعیت تبعیض به دلیل بارداری یا زایمان
- ایجاد شرایط کاری مناسب برای زنان باردار
کارفرمایانی که این قوانین را نقض کنند، ممکن است مواجه با جریمه‌های قانونی و حتی دعاوی حقوقی شوند.
